Επίσκεψη

Το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος ιδρύθηκε με την υπ΄ αριθ. Α24908/04.08.1986 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας (Φ.Ε.Κ. 715Β/23.10.1986), η οποία αντικαταστάθηκε με την υπ΄ αρ. 21092/07.07.1994 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας (Φ.Ε.Κ. 556Β/19.07.1994), που τροποποιήθηκε με τις υπ΄αριθ. 7014/21.05.1999 και 5273/2007 αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας. Στεγάζεται στο κτήριο του παλιού Δημοτικού Σχολείου, το οποίο με την υπ’ αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2116/31577/Φ.Ε.Κ./Β΄/769/31.10.1986 χαρακτηρίστηκε ως έργο τέχνης και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία. Ενώ με την υπ. αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3488/52548/Φ.Ε.Κ./Β΄/79/27.11.1991 ο περιβάλλων χώρος του χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός τόπος. Σ' αυτό το συμβολικό κτήριο οι κάτοικοι της πόλης των Καλαβρύτων γνώρισαν και υπέστησαν τη βαναυσότητα της ναζιστικής θηριωδίας: υπήρξε ο κατά τρόπο παραπλανητικό χώρος της συγκέντρωσής τους, του απάνθρωπου διαχωρισμού των οικογενειών, του οδυνηρού αποχωρισμού, του φρικτού εγκλεισμού των γυναικόπαιδων και του βίαιου απεγκλωβισμού τους.

Θεματολογία: Προπολεμικά Καλάβρυτα

Η παλιά μας πολιτεία

Κείνο τον παλιό καιρό η μικρή μας πολιτεία με την όμορφη πλατεία πούχε, γύρω, καφενεία και κουρεία και γραφεία και βρυσούλες με νερό,

II

είχε κόσμο ένα σωρό! Υπαλλήλους και εμπόρους δικηγόρους και Ντοτόρους παπουτσήδες και μαστόρους μπαρμπεράκια λιμαδόρους κείνο τον καλό καιρό!

III

Και την κάθε Κυριακή, όλοι μας στην εκκλησία, μαθητές με τα σχολεία. Κι ύστερα στα καφενεία, έχει ο Χάμουζας πλατεία παίζ' η φιλαρμονική!

IV

Κι όλοι πρόσμεναν θαρρώ πότε νάρθει το βραδάκι για να φθάσει το τραινάκι να οδηγεί το μηχανάκι ο Νίκαντρος με το γενάκι... Κι όλα κείνο τον καιρό!

V

Κι είχε και λογής χαρές: Του κουμπάρου τη γωνίτσα του Παχή την ταβερνίτσα και το σπάνιο μαγαζί «Λίγα απ' όλα» του Γαζή! Μα την βρήκαν συμφορές! Γ.Κουτσουρής

Θεματολογία: Κατοχή-«Επιχείρηση Καλάβρυτα»

«Όπως όλα τα μέρη, έτσι και τα Καλάβρυτα ζουν από το Μάιο του 1941 κάτω από το βραχνά του Άξονα, διατηρώντας υψηλό το φρόνημα και την πεποίθηση για την τελική νίκη.
Βρισκόμαστε στο 1943. Αλύπητα χτυπήματα από Ανατολή και Δύση έχουν φέρει σ’ εξαιρετικά δυσχερή θέση τον άξονα Ρώμης-Βερολίνου-Τόκιο. Ωστόσο, ολόκληρη η Ευρώπη υποφέρει από την εξαγριωμένη εξαιτίας των χτυπημάτων που δέχεται ναζιστική Γερμανία. Αυτή, εκτός από τα εκτεταμένα μέτωπα των πολεμικών επιχειρήσεων, έχει ν’ αντιμετωπίσει και τις εθνικές αντιστάσεις στις κατεχόμενες χώρες και καλείται να διατηρήσει μεγάλες εκτάσεις εχθρικών λαών.
Ο Αδόλφος Χίτλερ και οι συνεργάτες του θέτουν σ’ ενέργεια το «μυστικό τους όπλο», το έσχατο πλεονέκτημα: την οργανωμένη τρομοκρατία με την ανελέητη ανθρωποσφαγή, τη λεηλασία με την πυρπόληση και την εξαφάνιση όλων όσων συνδέονται με την ελευθερία.
Η εφαρμογή του σχεδίου ήταν σχολαστικά μελετημένη και οργανωμένη. Το πρώτο χτύπημα δεν έπρεπε να δοθεί τυχαία• ήταν ανάγκη να δοθεί στην «καρδιά». Έτσι, σ’ όλα τα κράτη χτυπήθηκαν πόλεις που υπήρξαν πρωτοπόροι στον αγώνα για την ελευθερία. Τέτοια πόλη υπήρξαν τα Καλάβρυτα, τα οποία πρωτοστάτησαν στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821…»

Π. Νικολαϊδης
(Διασωθείς)

Θεματολογία: Καταστροφή στην ευρύτερη περιοχή

«Στις 29 Νοέμβρη του’ 43, παραμονή του Αγίου Ανδρέα, πολιούχου του χωριού μου, του Σκεπαστού, μας βομβάρδισαν. Ήμουνα τότε δώδεκα χρονών και πήγαινα σχολείο. Όταν ήρθαν από πάνω μας τα γερμανικά αεροπλάνα, ο δάσκαλός μας, ο Λεωνίδας Παπαχαραλάμπους, μας πρόσταξε να βγούμε έξω.

Αρχίσανε και πέφτανε οι μπόμπες. Θυμάμαι που με κάλεσε κοντά του, σε μια γούβα που ‘χε πέσει για να καλυφθεί:

«Έλα, πέσε κοντά μου και μην κουνηθείς καθόλου», μου είπε. Υπάκουσα. Τότε έπεσε μια μπόμπα, πετάχτηκε μια πέτρα και με χτύπησε στο κεφάλι. Το αίμα ποτάμι… Πού να το σταματήσει…»

Διαμάντω Μπρατσάκη-Κοτσαρά

«Θυμάμαι πως μεταφέραμε τον πατέρα μου στο χωριό πάνω σε μια σκάλα. Άλλοι έκλαιγαν κι άλλοι μας κορόιδευαν και γελούσαν… Τον βάλαμε έξω στον κήπο αλλά κάποιος μας συμβούλεψε να τον φέρουμε μέσα στο σπίτι, μήπως μας λυπηθούν και δεν του βάλουν φωτιά. Εκείνοι όμως (οι γερμανοί) μπήκανε μέσα, ρίξανε κάτω τη λάμπα με το πετρέλαιο και προσπάθησαν να το κάψουν…

Βρήκαμε τον Πρόεδρο του χωριού ξεκοιλιασμένο∙ ζούσε ακόμη αλλά δεν ήταν δυνατό να του προσφέρουμε καμία βοήθεια… Όλη τη νύχτα δεν ησυχάσαμε… Θυμάμαι πως άλλος είχε φορέσει γυναικεία ρούχα για να γλυτώσει, άλλος είχε ανεβεί στη σκεπή, άλλος είχε καταφύγει στα βράχια…

Δεν ξέραμε ακόμη πού τους είχανε εκτελέσει… Το πρωί ξεκινήσαμε να ψάχνουμε. Πήγαμε στην Αγία Παρασκευή. Τι να δούμε… Στρώμα τα πτώματα… Υπήρχαν και δυο τραυματίες. Ένας δάσκαλος είχε χτυπηθεί στο σαγόνι∙ τον μετέφεραν οι χωριανοί πάνω στον ώμο, αλλά ήταν αργά.. Ένας άλλος, Φίλιππο Γκρίντζο τον έλεγαν, γλύτωσε, γιατί έπεσε πάνω του ένας σκοτωμένος και τον πλάκωσε. Σκάψαμε μόνες μας και τους θάψαμε…»

Μαρτυρία Έλλης Στεφανοπούλου-Γκρίντζου
Θύμα της τραγωδίας της Κερπινής

Θεματολογία: χώρος ιστορικής μνήμης (το πάνθεον των Καλαβρυτινών ηρώων- η αποκαθήλωση του ναζισμού)

«Έχασα τον άντρα μου τον Νίκο και τα τρία μου παλικάρια, τον Αντώνη, τον Γιώργη και τον Χρίστο μου. Κι έμεινα μόνη κι απροστάτευτη με τα πέντε ορφανά μου…»

Αντιόπη Χονδρονικόλα

«Είχα τέσσερα αδέρφια... Πάω πάνω και βρίσκω τον αδερφό μου τον έναν, τον Νίκο. Το μισό κεφάλι μπροστά, το μισό πίσω να καίγεται... Κάνω παραπέρα και βρίσω τον Χρήστο. Πεθαμένο κι εκείνον, μ’ όλη την κοιλιά του απέξω. Βρίσκω τον Αλέξη∙ ήταν χτυπημένος στην καρδιά κι έβγαζε αίμα. Βρίσκω τον Δημήτρη∙ τα χέρια του κομμένα βόγκαγε. Κάνω παραπέρα και βρίσκω τον πατέρα μου. Ήταν όλο το πρόσωπό του φευγάτο…Φρίκη…θρήνος…δάκρυα…»

Τρισεύγενη Φερλελή-Ρεκούτη

Επίσκεψη στην Ανατολική πλευρά του προαυλίου

Η σύνθεση με τίτλο «ΟΧΙ ΑΛΛΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ», έργο του γλύπτη Νίκου Δημόπουλου, στο προαύλιο του Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Είναι δωρεά της οικ. Ανδρέα Βαρελόπουλου. Απεικονίζει μια γυναίκα να σύρει τον εκτελεσθέντα-νεκρό άνδρα της υπό το γεμάτο πόνο βλέμμα των παιδιών τους