Το Πάνθεον των Ηρώων - Δίκη Νυρεμβέργης

Εμπρός μας στην αίθουσα κυριαρχεί το ψηφιδωτό των ηρώων-μαρτύρων των Καλαβρύτων. Δεξιά, χαραγμένα τα ονόματά τους. Όλος ο ανδρικός πληθυσμός της πόλης. Επώνυμοι και ανώνυμοι. Μοναχοί και λαϊκοί. Πατέρες, σύζυγοι, γιοι. Μόνη εξαίρεση μια ηλικιωμένη γυναίκα που αφήνει την τελευταία της πνοή μέσα στο Δημοτικό Σχολείο κατά την έξοδο των γυναικών με τα παιδιά τους. Με κόκκινη μελάνη τα ονόματα των διασωθέντων και οι φωτογραφίες τους αντίκρυ στη γωνία που συγκλίνουν οι δύο τοιχοποιίες. Δεκατρείς (13) από το μακελειό στην λάκκα του Καπή στα Καλάβρυτα και δεκαπέντε (15) από τα γύρω χωριά που γνώρισαν την ίδια αγριότητα των Γερμανών ναζί. ΟΙ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΕΣ ΔΙΚΕΣ ΤΗΣ ΝΥΡΕΜΒΕΡΓΗΣ (ΥΠΟΘΕΣΗ VII) Η δίκη της Νυρεμβέργης θέτει στο εδώλιο του κατηγορούμενου τους επικεφαλής των Γερμανών Ναζί για εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ειρήνης και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οι εργασίες της ξεκινούν στις 20.11.45 και ολοκληρώνονται στις 13.4.49. Η πρώτη δίκη αφορά την προσαγωγή 24 πρωταίτιων ναζί, ενώ στις 9.12.46 ακολουθούν 12 δίκες κατώτερων αξιωματούχων. Στην έβδομη υπόθεση ή αλλιώς γνωστή ως «δίκη του Λίστ» δικάζονται οι εγκληματικές ενέργειες των στρατηγών του Νοτιανατολικού χώρου. Ο Λίστ υπήρξε στρατάρχης του ΝΑ χώρου και επικεφαλής της 12ης Στρατιάς που επιτέθηκε και στην Ελλάδα. Εν γένει υπεύθυνοι για εγκλήματα στον ελλαδικό χώρο θεωρούνται οι πτέραρχοι Speidel και Felmy. Ο πρώτος υπήρξε στρατιωτικός διοικητής Ελλάδος, και καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκιση. Ο Φέλμυ, γενικός διοικητής του 68ου Σώματος Στρατού, σχετικά με την υπόθεση των Καλαβρύτων ισχυρίζεται ότι είχε επιπλήξει προφορικά τον von Le Suire, αλλά αυτό δεν θεωρείται ιδιαίτερα πειστικό από το δικαστήριο. Του επιδικάζονται 15 χρόνια φυλάκιση, αλλά οι απαρχές του Ψυχρού Πολέμου θα τον βρουν ελεύθερο. Συνεπώς, οι καθαυτό ιθύνοντες της τραγωδίας στα Καλάβρυτα δεν δικάζονται ποτέ. Ο von Le Suire πεθαίνει στα χέρια των Σοβιετικών, ο Εbersberger θα παραμείνει αγνοούμενος κάπου στο Aνατολικό μέτωπο. Αντίθετα, ο Akamphuber, επικεφαλής του αποσπάσματος που γάζωσε τους Καλαβρυτινούς πάνω στο λόφο του Καπή επιστρέφει το 1945 στην οικογένειά του. Ο Konrad Döhnert ταξιδεύει στην Αυστρία και εκεί ανενόχλητος συνεχίζει τη ζωή του. Η Επιχείρηση Καλάβρυτα χαρακτηρίζεται από τους δικαστές της δίκης της Νυρεμβέργης «φονικό» και «καταστροφή περιουσίας». Σίγουρα αυτή η διαπίστωση δεν μας ανακουφίζει. Ασφαλώς μετά τη δίκη της Νυρεμβέργης ο κόσμος παραμένει ο ίδιος, επικίνδυνος, άδικος και απρόβλεπτος. Η μόνη διαφορά είναι ότι η δίκη αυτή θεμελιώνει ένα προηγούμενο για τους νόμους που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Με άλλα λόγια, καθορίζει το καλό και το κακό, το σωστό και το λάθος μέσα σε ένα κόσμο που παραπαίει στην σχετικότητα. Αν σήμερα οι φυλετικές διακρίσεις, οι βασανισμοί και οι γενοκτονίες συνεχίζουν είναι γιατί μας λείπει πάντοτε το κουράγιο και η θέληση να εφαρμόσουμε τους νόμους που ήδη υπάρχουν.