«Το σπίτι των ηρώων μας»
Οι γερμανικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην επαρχία Καλαβρύτων.
Ο γερμανικός στρατός, για να «χτυπήσει» το αντιστασιακό κίνημα που είχε αναπτυχθεί στα Καλάβρυτα και την ευρύτερη περιοχή και να κάμψει το φρόνημα του άμαχου πληθυσμού, άρχισε καταρχάς περιφερειακές «χειρουργικές» επιχειρήσεις, δρομολογώντας την πιο μεγάλη επιτελική και στρατιωτική γερμανική επιχείρηση, η οποία θα περάσει στην ιστορία ως «Επιχείρηση Καλάβρυτα» και που παρόμοιά της δεν έγινε κατά το διάστημα της κατοχής στην Ελλάδα.
Στις 29 Ιουλίου του 1943 τα γερμανικά στούκας εφορμούν και βομβαρδίζουν ανηλεώς τα τρία χωριά Μάνεσι- Τρεχλό και Λαπάτα. Το πρώτο αθώο αίμα ρέει στα ένδοξα χωριά μας από τα πυρακτωμένα θραύσματα των γερμανικών βομβών και τις ριπές των μυδραλιοβόλων.
Στο τέλος Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου, κατά τη μικρή γερμανική επιχείρηση, όπως ονομάστηκε, οι γερμανοί καταστρέφουν τα Άνω Σουδενά που ήταν το πρώτο αντιστασιακό χωριό. Αφού λεηλάτησαν και έκαψαν το χωριό, που είχε δώσει μεγάλους οπλαρχηγούς της Επανάστασης του 1821 (Πετιμεζαίους, Σκαλτσαίους κ.ά ), στη συνέχεια συνέλαβαν το νεαρό Κωνσταντίνο Παυλόπουλο, μέλος της Ε.Π.Ο.Ν και τον κρέμασαν στον ιστορικό πλάτανο των τριών γερόντων, στην πλατεία του Χελμού στα Καλάβρυτα για παραδειγματισμό.
Στις 16-18/10/1943 δόθηκε η πρώτη μάχη, η γνωστή μάχη της Κερπινής, μεταξύ του γερμανικού λόχου του υπολοχαγού Σόμπερ και του Τάγματος Καλαβρύτων υπό τον Καπετάν Σφακιανό – Αρετάκη. Οι αντάρτες συνέλαβαν 83 γερμανούς αιχμαλώτους και τρεις τραυματίες τους οποίους οδήγησαν στα Καλάβρυτα και τους έκλεισαν στο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου, όπου παρέμειναν μια βραδιά. Μετά από πενήντα πέντε (55) ημέρες οι γερμανοί Ναζί του Χίτλερ συγκέντρωσαν εδώ όλο τον πληθυσμό των Καλαβρύτων. Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει για τα Καλάβρυτα, τα γύρω χωριά και τα μοναστήρια : θα πλήρωναν ακριβά το τίμημα της ελευθερίας.
Οι πολυήμερες διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν προκειμένου να ελευθερωθούν οι αιχμάλωτοι γερμανοί της μάχης, δυστυχώς απέβησαν άκαρπες.
Στις 29/11/1943 γερμανικά στούκας βομβαρδίζουν το χωριό Σκεπαστό, επειδή εκεί είχε την έδρα του το αρχηγείο των ανταρτών. Ο απολογισμός του βομβαρδισμού ήταν δεκατρείς (13) νεκροί άμαχοι και αθώοι συμπατριώτες μας, αρκετοί τραυματίες και ανυπολόγιστη υλική καταστροφή.
(απόσπασμα)