Τυμφρηστός, Το Ολοκαύτωμα 1943-1944
Το Ολοκαύτωμα του Τυμφρηστού
Τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής επεχείρησαν δύο φορές κατά του χωριού:
30 Οκτωβρίου – 11 Νοεμβρίου 1943:
Από έρευνα στα Γερμανικά Αρχεία οι Ναζιστικές Δυνάμεις που ενήργησαν τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή μας ανήκαν στην Ε΄ Γερμανική Στρατιά και ήταν:
- Η 4SS Pol.Pz Greh.Div. (Μεραρχία ss)
- Η 104 Jaeger Division (Μεραρχία καταδιώξεως)
- ΤΟ ΧΧΙΙ Geb. A.K. (Ορεινό Σώμα Στρατού)
Η επιχείρηση είχε την επωνυμία «Hubertus» και διεξήχθη από δύο συγκροτήματα που είχαν έδρες τη Λαμία (Gruppe OST SS Pol Pz Gren Rgt III SS και I SS) & το Αγρίνιο (Gruppe West) με σημείο συναντήσεως το Καρπενήσι.
Το χωριό, λόγω της στρατηγικής του θέσης, αποτελούσε χώρο ανάπτυξης των ανταρτικών ομάδων με αξιόλογη προσφορά και κατοίκων του στην Ενωμένη Εθνική Αντίσταση ανατίναξης της Γέφυρας του Γοργοποτάμου και σε άλλες προσβολές Γερμανικών Μονάδων.
Κατά την επιχείρηση αυτή συνέλαβαν, βασάνισαν οικτρά και εκτέλεσαν εννέα (9) κατοίκους του χωριού.
9-13 Αυγούστου 1944:
Η ολοσχερής πυρπόληση του χωριού έγινε κατά τις επιχειρήσεις αντιποίνων από τις Ναζιστικές δυνάμεις, που είχαν ως βάση τη Λαμία.
Οι Ναζιστικές δυνάμεις ενήργησαν αιφνιδιαστικά με αποτέλεσμα να μη δοθεί ο χρόνος στους κατοίκους να μεταφέρουν τα στοιχειώδη υπάρχοντά τους στα παρακείμενα δάση όπου είχαν καταφύγει και αποκρυβεί. Η πυρπόληση ολοκλήρου του χωριού ήταν πλέον γεγονός με κατάπληκτους τους κατοίκους να παρακολουθούν τις περιουσίες τους και τους κόπους τους να παραδίδονται στις φλόγες. Αποτέλεσμα της ολοσχερούς αυτής πυρπόλησης ήταν η καταστροφή:
- 155 διώροφων πέτρινων οικιών 5Χ9 μέτρων. κεραμοσκεπών με μπαλκόνι και εξωτερική σκάλα.
- 5 καταστημάτων.
- 154 αποθηκών διαστάσεων 4Χ6 μ. λαμαρινοσκεπών με τα οικόσιτα ζώα (πτηνά, αιγοπρόβατα και βοοειδή).
- Του πέτρινου Δημοτικού Σχολείου 20Χ8 μ.
- Των 3 εκκλησιών (Αγίου Αθανασίου, Αγίου Γεωργίου και Μεταμορφώσεως του Σωτήρος).
- Του Κοινοτικού καταστήματος.
Με την πυρπόλησή του καταστράφηκαν ολοσχερώς και τα αρχεία της Κοινότητας.
Επίσης κατά την Γερμανική κατοχή 1941-1944 πέθαναν από ασιτία 12 κάτοικοι του χωριού.
Πηγή: Κοινότητα Τυμφρηστού